Perfecte pannenkoeken en wafels bakken

…Wist je dat je van pannenkoekenbeslag ook wafels kan bakken?

Lees hieronder alle tips en weetjes om zelf steeds ’n feestje te serveren aan tafel met pannenkoeken of wafels …

De basisrecepten uit grootmoeder’s tijd. Speel met nieuwe smaken en wereldwijde variaties + Gezonde recepten, ook voor mensen met voedselintoleranties.

De idee alleen al aan vers gebakken pannenkoeken op een grijze regenachtige dag of de betoverende geur van warme vers gebakken wafels van op de kermis of een wafelenbak. Geflambeerde crepes suzettes met roomijs tijdens de feestdagen, een hartige boekweitpannenkoek met spek en gebakken omelet op een gure dag in Bretagne, poffertjes in een Pannenkoekenhuis naast een dijk in Nederland… Laat een reactie welke herinneringen jij hier kan toevoegen!

Kan je wafels maken met pannenkoekenmix?

Kort antwoord: ja, maar… Voeg minder melk of water toe dan om pannenkoeken te maken.

Waarom met minder melk?

Lang antwoord:

In mijn grootmoeders zeer oud kookboek van de huishoudschool, vinden we onder de rubriek gistdeeg:

• gebakdeeg voor koekjes en cakes
• friduurdeeg voor oliebollen of beignets
• vloeibaar gistdeeg voor pannenkoeken én wafels.

Vergelijk even grootmoeders wafelrecept en pannenkoekenrecept, en je merkt dat het pannenkoekenbeslag duidelijk meer vloeibaar is dan het wafelbeslag:

Grootmoeders wafels recept

• 

  Feest – Brusselse wafels van Bakker Robert zijn dé beste!
  Knapperige, lichte, luchtige Brusselse wafels bakken doe je zo!
  Met Bakker Robert’s bakkersgeheim: om zoals op grootmoeders wijze, je wafelbeslag lekker te laten rijpen.

  500 gram bloem
• 1 liter melk
• 30 gram verse gist
• 100 gram boter
• 2 eieren

Je merkt dat grootmoeder ‘zuinig’ is op de boter… Zuinig: vergeleken met de hoeveelheid olie die Bakker Robert gebruikt in zijn feestelijke Brusselse wafels.

Grootmoeders pannenkoeken recept

• 500 gram bloem
• 1.5 liter melk
• 20 gram gist
• 100 gram boter
• 4 eieren
• 2 lepels suiker

Waarom minder gist bij pannenkoeken? Hoe natter de omgeving, hoe beter de gist zal werken.

Waarom meer eieren en suiker bij de pannenkoeken? Voor makkelijker meer kleur te bakken in de niet zo hete pan, vergeleken met het langs beide kanten gesloten wafelijzer.

Ga terug naar de top van deze pagina…

Gezonde recepten maak je zelf

Vermits elk recept van nul begint, ben jij 100% verantwoordelijk voor de ingrediënten. Afhankelijk van je dieet, kan je kiezen wat je wel en niet in je beslag doet. Er is voor ieder wat wils. Bijvoorbeeld:

Pannenkoeken zonder eieren

• Indische Chilla’s zonder ei
• Je luchtigste Marokkaanse pannenkoeken zonder ei: baghrir of 1000 gaten pannenkoek.
• Appam uit Sri Lanka (Ceylon)
• Dosa uit Indië

Glutenvrije pannenkoeken

Zie in het rijtje van hierboven: dosa, appam en chilla zijn glutenvrij. Mijn persoonlijke voorkeur is appam voor een zoete snack en hartige dosa bij curry. Chilla vind ik niet zo lekker…

Melkvrije pannenkoeken

In het rijtje bovenaan: 4 wereldrecepten zonder koemelk!

Wil je in een westers recept geen koemelk gebruiken? Vervang het dan met deze lekkere, zelfgemaakte amandelmelk. Bovendien 8x goedkoper dan amandelrink uit de supermarkt!

Ga terug naar de top van deze pagina…

Ingrediënten voor wafels en pannenkoeken

Vloeibaar gistdeeg bestaat uit:

• vloeistof (melk, karnemelk, bier…)
• meel of bloem,
• eieren,
• gist of rijsmiddel,
• vetstof (gesmolten hoeveboter, olie, bakspray…)
• met soms wat extra zoetmaker erbij.

Variaties op dit thema zijn oneindig…

Spelen met bloemsoorten

Je kan naar hartelust creatief kiezen voor welke bloemsoort dan ook.

• In plaats van gewone tarwebloem kan je op zoek gaan naar andere granen met meer smaak en/of beter voor je persoonlijke dieetbehoeften. Rogge, boekweit, gerst, haver, griesmeel of maïsmeel zijn makkelijk aan te kopen dezer dagen. Hier en daar draait er zelf lokaal een molen lokaal geteelde granen tot meel.
• Industrieel volkorenmeel heeft soms zelfs een fijnere textuur dan gewone bloem, dus proberen!
• Neem in België bijvoorbeeld eens een kijkje online en ontdek allerlei topbakkersproducten bij Zelfbakker.be. Uitgebreide gespecialiseerde keuzes bij De Notenshop,  Pit & Pit, of voor wie op zoek is naar glutenvrij: Holland & Barrett. En voor afzonderlijk verpakte, glutenvrije granen vind je ‘Ma Vie Sans Gluten’ in de Nederlandse Glutenvrije Webshop.

Gist, desem of gauw gereed met chemisch rijsmiddel?

Als chemisch rijsmiddel zijn bakpoeder en baksoda het meest gebruikt.

• Bakpoeder kan je zo gebruiken,
• baksoda activeer je klassiek met karnemelk zoals in dit recept: Welkom in de wondere wereld van karnemelk pannenkoeken!
• Oude recepten willen wel eens bak ammoniak gebruiken… Weet dat elk rijsmiddel een specifieke toepassing heeft en en andere kooktechniek vraagt. Dus ga niet simpelweg het ene met het andere vervangen!

Heb je de tijd of hunker je naar authentieke smaken uit grootmoeders tijd? Kies dan recepten met gist of zuurdesem:

• Oma’s 7 geheimen om lekkere boekweitpannenkoeken te bakken met gist
• Mille Trous Baghrir: je luchtigste Marokkaanse gistpannenkoeken
• Desem pannenkoeken bakken doe je zo! – Van desembakker Robert Boelaert

Spelen met zoet

Zoetmakers: in plaats van gewone kristalsuiker, probeer een echte honing gekocht bij een imker. Of ga op zoek naar andere, ongeraffineerde suikers met meer smaak zoals Sucanat of Muscovado. Probeer ook eens Luikse (appel)siroop of Melasse.

Noten en fruit

Extra gezond wordt het wanneer jij je gebak gaat serveren met vers fruit: zoals bosbessen, aardbeien, bananen of gedroogd fruit zoals veenbessen, abrikoos, of kers. Je kan je fruit zowel in het beslag als bij je pannenkoek serveren, zoals in dit lekkere ontbijt: Lekkere, dikke Amerikaanse pannenkoeken van Jeroen Meus – Blueberry Pancakes.

Voor een extra beet kan je een verscheidenheid aan noten, kiemen, en zaden toevoegen. Paleo-dieet bakkers zullen zelfs hun ganse “bloem” halen uit zaden en noten. Klassiek zal dat amandelmeel zijn met kokosmelk in het beslag. Deze paleo pannenkoeken van Mia in Spanje zijn met kokosmeel en kokosmelk.

Boter of Olie?

Hoeveboter blijft naar mijn smaak toch nog het lekkerst in pannenkoeken.

Al is notenolie direct een smaakvol alternatief. In de pannenkoek en wafel recepten van Bakker Robert Boelaert, zal je olie vinden. Olie werkt dan weer sneller, want je moet het niet gaan smelten alvorens bij in je beslag te doen.

Zoals met alle ingrediënten: kies wat jij lekker en gezond vindt en wat uiteraard in je budget past.

Eieren

Uiteraard kies je voor je gezondheid voor eieren van loslopende scharrelkippen, die:

• zelf flink wat insecten, zaden, wormen en groen oppikken,
• gevoed worden met een mengeling van biologische zaden.

Kijk even rond in je buurt. Mijn grootmoeder had vroeger ook flink wat kippen zo rondlopen, waar ze de buren blij mee kon maken…

Deze kippen leggen eieren met zeer donkere dooiers. In de supermarkt kan je ook eieren met donkere dooiers kopen, deze zijn dikwijls donker gekleurd door de kleurstof die aan het veevoeder wordt toegevoegd.

Tel jij cholesterol in je dieet? Weet dan dat een echt scharrelei van kippen die loslopen zoals bij mijn grootmoeder: de helft aan cholesterol bevatten dan een gewoon ei. Uiteraard is gezondheid veel meer dan je cholesterol afmenten in het voedsel dat je eet, dus we gaan daar niet verder over uitweiden. Verschillende dokters en dietisten zullen verschillend advies geven, dus kies voor jezelf wat jij het meest gezond vindt.

Ga terug naar de top van deze pagina…

Hoe wafels of pannenkoeken maken op grootmoeders wijze

Ingredienten

Grootmoeders wafels recept

• 500 gram bloem
• 1 liter melk
• 30 gram verse gist
• 100 gram boter
• 2 eieren

Grootmoeders pannenkoeken recept

• 250 gram bloem
• 750 ml melk
• 10 gram gist
• 50 gram boter
• 2 eieren
• 1 lepel suiker

Werkwijze

Beslag maken

1. Scheid de dooiers van de eiwitten.
2. Klop het eiwit stijf.
3. Smelt de boter.
4. Doe de bloem in een diepe kom en maak een kuiltje in het midden.
5. Breek de verse gist in lauwe melk en maak vloeibaar.
6. Voeg de melk met gist in het kuiltje.
7. Meng er lanzamerhand de rest van de melk en de bloem door: goed kloppen tot een samenhangend beslag.
8. Houd de kom schuim en klop flink zodat alle klonters verdwijnen.
9. Roer er nu de gesmolten boter en eierdoiers door
10. Als laatste roer je het eiwit erdoor.
11. Bedek de kom en laat op een warme, tochtvrije plaats rijzen.

Hoe wafels bakken

1. Het wafelijzer goed warmen.
2. Insmeren met spekvet.
3. 1 kant beslag gieten met een pollepel of een makkelijk gietend kuipje.
4. IJzer sluiten en wafels bakken.
5. Op rooster laten uitdampen.
6. Warm serveren met boter en suiker.

Hoe pannenkoeken bakken

1. Koekenpan invetten met reuzel.
2. Een beetje beslag opgieten en de pannenkoeken langs beide kanten goudbruin laten bakken in de pan.
3. Houd warm na het bakken.
4. Bestrooi met suiker of confituur, rol op en schik naast elkaar op een bord,

Ga terug naar de top van deze pagina…

Keukenapparatuur voor pannenkoeken

Ideaal is:

• een vlakke bakplaat,
• een griddle,
• een electrische koekenpan of…
• wil je nu beginnen: de pan waarin je normaal omelet gaat bakken.

Wil je je pannenset uitbreiden, dan ga je op zoek naar wat heet een koekenpan. Dit is:

• een lage pan: zodat je makkelijk met een spatel onder je pannenkoek kan,
• met een lange steel: zodat je makkelijk zonder je te verbranden met de pan kan werken tijdens het bakken.

Keuze’s:

• Licht en makkelijk zijn de pannen met antiaanbaklaag,
• Gezonder zouden pannen met een keramische laag zijn.
• Wil je een pan die het best een constante temperatuur behoudt? Zeer belangrijk tijdens het bakken! Dan kies je een zware gietijzeren koekenpan. Best bekend zijn die van Le Creuset. Ze gaan minstens een leven lang mee. Nadeel: ze zijn zwaar om mee te werken…
• Voor pannenkoeken is een pan met diameter van 25 cm ideaal.

Voor de bakker die speciale pannenkoekjes wil gaan bakken, bestaan er:

• (elektrische) poffertjespan: hierin kan je tegelijk een 14tal kleine poffertjes bakken in de 14 vomrpjes in de pan
• Amerikaanse pannenkoekenpan: zoals een poffertjespan maar dan om 4 tot 7 dikke pannenkoeken (tot zelfs muffins) te bakken
• Inox crêpe pan: ook een klassieke pan om flensjes in te bakken.

Verder keukengerei:

• een kleine, diepe kom waarin je makkelijk 2 eiwitten tot stijve pieken kan kloppen.
• een middelgrote kom voor het mengen van alle ingrediënten.
• een dunne spatel (gemaakt van siliconen is ideaal wanneer je bakt in een pan met antikleeflaag). Of een echt pannenkoekenmes om de pannenkoeken los te maken en om te draaien. Leer uiteraard de kunst om de pannenkoeken gewoon indien nodig met een mes aan de rand los te maken en met een correcte panbeweging mooi in de lucht om te draaien.
• Lees en probeer je veel Amerikaanse recepten? Schaf je dan een “cup maatset” aan. Handig, want cupmaten omrekenen gaat altijd fout.
• Koop een electrische weegschaal die tot op de gram kan afwegen: veel handiger als de beproefde recepten in grammen geschreven zijn.

Ga terug naar de top van deze pagina…

Hoe pannenkoeken bakken

• Alleen Tefal pannen (antikleeflaag pannen) moet je niet invetten. Maar dan mis je het mooie pannenkoekenmotief. Dus simpel: elke pan invetten voor het mooiste resultaat en nooit aanbakken.
• Smeer de pan in met een doekje of keukenpapier met boter, of olie of gebruik bakspray. Voor elke nieuwe pannenkoek: pan weer lichtjes invetten.
• Verhit de pan op matig vuur: de ideale temperatuur is bereikt wanneer je een paar druppels water kan laten vallen op de pan die dan beginnen te sissen en rond te dansen.
• Giet het beslag met een grote lepel of pollepel van op 5 tot 8 cm hoogte in de pan. Een maatbeker met tuit is ook ideaal om beslag uit te gieten.
• Maak je meerdere kleine, dikke pannenkoeken in je pan? Laat dan een 2 tot 3 cm tussen de pannenkoeken… Zzodat je er nog makkelijk aankan om ze om te draaien, zonder de andere koekjes aan te raken.
• Dunne flensjes bak je tot het bovenste oppervlak droog is, alvorens om te draaien.
• Dikke Amerikaanse pannenkoeken bak je tot er luchtbellen aan het oppervlakte openbarsten (dit duurt soms wel eens een 2tal minuten).
• Het is de bedoeling dat je de onderkant goudbruin laat bakken.. En dat de koek tegelijkertijd droog genoeg is, zodat hij niet zal breken bij het omdraaien. Meet de tijd vooraleer je de koek omdraait en laat de andere kant de helft van die tijd verder bakken: iets minder goudbruin dan de eerste kant.
• Serveer pannenkoeken onmiddellijk warm in verwarmde borden of bak het ganse beslag en houdt het gebak warm (in je oven).

Ga terug naar de top van deze pagina…

Pannenkoeken invriezen en heropwarmen

• Pannenkoeken kan je gewoon invriezen in plastiek zakken met zipsluiting voor hermetische sluiting.
• Opwarmen in de microgolfoven is niet aangeraden, want het maakt de pannenkoeken taaier.
• Even in de oven op 190 (tussen 175 en 200) graden °C is ideaal.
• Kleine, dikke Amerikaanse pannenkoekjes kan je makkelijkst opwarmen in je broodrooster.

Ga terug naar de top van deze pagina…

Wafel weetjes

Elektrische wafelijzers zijn verkrijgbaar in verschillende materialen (gietijzer, aluminium…), vele vormen en maten. Met diverse ontwerpen in de vormen: sommige zijn rond, rechthoekig, vierkant, met hart-vormige of dierlijke ontwerpen. Het wafelijzer voor Brusselse wafels wordt gekenmerkt door een extra diepe vorm.

Welk wafelijzer kopen?

Grootmoeder heeft een zeer oud wafelijzer van Nova.
Dit merk bestaat niet meer en werd overgenomen door FriFri.
Jammer genoeg niet meer hetzelfde als vroeger.

• Sommigen zijn tevreden over Frifri: zeker omdat je er vele vormen mee kan uitwisselen.
• Anderen vinden dat in hun Frifri wafelijzer de warmte niet gelijkmatig verdeeld wordt… Daar waar dat wel het geval zou zijn bij het hartjeswafelijzer van De Lidl (29,99€ op 26 september 2024).
• De galetten van de Frifri zouden te dik zijn. Een goedkoper gekocht in De Lidl of in het Kruidvat: bakken dunnere koekjes, waar je ook ijshoorntjes mee kan maken.
• Nog anderen hebben 2 wafelijzers in huis. 1 voor Brusselse wafels. Het andere een gewoon ijzer van Domo dat je kan instellen voor soorten wafels. Bij de Domo kan je ook de bruiningstemperatuur instellen.
• Nog iemand anders kocht een dure Raclette: Mooi toestel, maar geeft een veel minder goed resultaat dan haar oud wafelijzer (ook van Lidl voor ongeveer 30 €). De Raclette’s thermostaat slaat op hoogste stand nog te vlug af. Dus bakken duurt veel te lang, en het eindresultaat is niet goed.

Ikzelf had een zeer goedkoop wafelijzer online gekocht… Om te lachen: het duurde 30 minuten eer de wafel er gebakken uitkwam. Heb het gewoon teruggestuurd…

Een lang verhaal dat vooral aantoont dat een goed wafelijzer vinden: niet zo makkelijk is.

Wil je een degelijk ijzer, kijk dan eens bij Fritel. En laat je vooral adviseren door een bakwinkel met apparaten voor zowel hobbybakkers als exhte bakkers.

Nieuw ijzer en nieuw baksel

• Bij het eerste gebruik van een nieuw wafelijzer, lees je best de gebruiksaanwijzing van de fabrikant.
• Voeg genoeg beslag toe om ten minsten 2/3de van de vorm te bedekken (ongeveer een pollepel). De exacte hoeveelheid zal je zelf moeten ervaren want hangt af van de grootte van je ijzer.
• Het beslag zal van zichzelf verder uitvloeien en zo de ganse vorm bedekken.
• Sluit het deksel zachtjes, kijk naar de klok en neem de tijd op! Laat de wafel een 4tal minuten bakken, tot je geen stoom meer uit het ijzer ziet verdampen.
• Til dan het deksel lichtjes op: kan je het ijzer niet makkelijk openen, sluit het dan weer en bak de wafel 1 minuut verder.
• Open het deksel opnieuw: als de temperatuur correct is, zal de wafel makkelijk loskomen en een knapperige, rijk gebruinde kleur hebben. Zoja: haal de wafel uit de vorm met een vork en leg op een warme plaat of leg op een bakplaat in een oven net onder 100 graden.
• Na gebruik: steeds het ijzer uit het stopcontact halen alvorens te reinigen. Nooit onderdompelen in water, niet wassen met zeep noch met schurende middelen. Een gietijzeren wafelijzer verdraagt een steviger borsteltje, elk ander wafelijzer reinig je gewoon met keukenpapier, een katoenen doek of met een tandenborstel. Eventueel weer terug invetten alvorens weg te zetten.

Belangrijk: de eerste wafel is voor mij steeds een testwafel om vooral de temperatuur van mijn ijzer te leren kennen (ik bak zeer weinig wafels wegens nog steeds op zoek naar een goed wafelijzer):

• zet de thermostaat hoger wanneer je een meer krokante wafel wil
• zet de thermostaat lager wanneer je een zachtere, kleffe wafel wenst.

Wafels invriezen en opwarmen

Het leuke aan wafels is, dat ze gemakkelijk prachtig zal invriezen… Want bij het ontdooien zullen ze weer net smaken alsof je ze vers gebakken had.

Bak dus telkens je ganse beslag in 1 keer op.

Laat gebakken wafels volledig afkoelen, bewaar ze in een plastiek zak met zipsluiting voor maximaal 2 maanden in je diepvries.

Wanneer je de wafels wil eten, steek je ze rechtstreeks uit de diepvries in je broodrooster tot ze van binnen en buiten heet zijn en krokant aanvoelen. Je kan ze ook een 10tal minuten opwarmen in een voorverwarmde oven op 175 graden °C.

Ga terug naar de top van deze pagina…

3 basisrecepten om dikke pannenkoeken, flensjes en wafels te bakken

WiM (Wendy in Maleisië)

Zin in dikke pannenkoeken of dunne flensjes? Of wil je meteen wafels gaan bakken? Begin met de basis en maak er gegarandeerd al een feestje van.

5 van 2 stemmen

Recept afdrukken Pin recept

Voorbereidingstijd 15 minuten min

Bereidingstijd 30 minuten min

Totale tijd 45 minuten min

Gang Amerikaanse pannenkoeken

Keuken Amerikaans

Porties 4

Ingrediënten

• 250 gram bloem
• 2 theelepels ongeraffineerde suiker
• 1 theelepel bakpoeder
• 1 theelepel baksoda
• 1/4 theelepel rotszout of zeezout
• 2 grote biologische eieren van scharrelkippen: scheid de dooiers van het eiwit
• 500 ml karnemelk
• 2 eetlepels gesmolten ongezouten hoeveboter of je favoriete olie
• extra hoeveboter olie of bakspray om de pan, griddle of het wafelijzer in te vetten

Serveer met:

• hoeveboter
• niet geraffineerde stroop zoals esdoornsiroop of wat met water verdunde gula melaka kokossuiker of gewoon wat echte honing

AANPASSING VOOR DUNNE FLENSJES:

Wie dunne flensjes wil bakken over de ganse bodem van de koekenpan, past bovenstaand recept als volgt aan, eiwit stijfkloppen hoeft dan ook niet dus veel sneller je beslag klaar:

• 200 gram bloem in plaats van 250
• 4 eieren in plaats van 2

Bereiding

 

• Begin zoals hierboven vermeld met de droge ingrediënten te mengen in een kom: de bloem, de suiker, het bakpoeder, de baksoda en het rotszout. In een
• kleine, diepe kom klop je de eiwitten met een elektrische mixer op volle kracht stijf tot er zich glanzende pieken vormen.
• Klop of meng in een andere kom de eierdooiers met de karnemelk en de gesmolten hoeveboter (of olie) door elkaar.
• Voeg het karnemelkmengsel tot aan de droge ingrediënten en meng door elkaar tot een beslag.
• Vouw het eiwit met een spatel doorheen het beslag.
• Verhit een grillplaat of een grote koekenpan op middelhoog vuur (verwarm je wafelijzer voor op medium) en vet lichtjes in.
• Voor elk pannenkoekje lepel of giet je ongeveer 66 ml (een kleine pollepel) op de hete bakplaat (of in het wafelijzer) zodat je een koek hebt van ongeveer 10
• cm diameter. Bak ongeveer 2 minuten tot de rand duidelijk droog is en je belletjes aan het oppervlak ziet openbarsten. (In je wafelijzer laat je een 3 tot 4tal
• minuten bakken - tot er geen stoom meer uit het ijzer komt -. Open langzaam en plakt de wafel aan beide kanten van je wafelijzer, bak dan een minuut verder.
• Hoe warmer je ijzer, hoe krokanter je wafels.)
• Draai je pannenkoekje om en bak een extra minuut tot goudbruin.
• Serveer je kleine, dikke pannenkoeken of wafeltjes onmiddellijk met hoeveboter en siroop.

Tips en Weetjes

Dikke pannenkoeken of wafels

We vermeldden het hierboven al. Flensjes maak je met een zeer vloeibaar beslag. Voor dikke pannenkoeken of wafels gebruik je het minder vloeibare beslag.

Waarom 2 rijsmiddelen + stijfgeklopt eiwit?

Merk op dat we zowel bakpoeder als natriumbicarbonaat (baksoda) gebruiken.

• Bakpoeder is een zuur + base, dat opgelost in vloeistof bubbels gaat vormen.
• Baksoda gaat rijzen wanneer het de hitte voelt (ideaal wanneer de hitte langs beide kanten komt zoals in een wafelijzer). Baksoda is een base en gaat bubbels vormen wanneer je het met een zuur mengt. Vandaar de keuze voor karnemelk in plaats van melk.

We maken het beslag extra luchtig door de eiwitten stijf te kloppen.

Heb jij een lekker pannenkoeken of wafel recept?

Of heb jij extra TIPS die ieder zou moeten weten?

Deel ze met iedereen in een reactie, zodat je eens een toprecept van iemand anders kan proberen!

🥞 Smakelijk 🥞

Trefwoord Makkelijk